Aqua Alta

Op 4 november 1966 werden Venetië, Florence en andere steden zwaar getroffen door een enorm hoge waterstand. De UNESCO deed een oproep aan de wereld – de ‘cry of nations’ uit het gedicht van Byron – voor hulp bij restauraties van de talloze beschadigde kunstwerken. Dat resulteerde in de oprichting van comités in vele landen, waaronder in Nederland de Stichting Nederlands Venetië Comité en haar vereniging De Poorters van Venetië.

Hoogwater – ‘acqua alta’ – is in Venetië vanaf het begin van haar bestaan een normaal verschijnsel, de stad is daar ook op ingericht. Een flinke eb en vloed is zo nu en dan zelfs noodzakelijk om de lagune uit te spoelen, anders zou ze verworden tot een moeras. De rivieren die in de lagune uitmonden, voeren grote hoeveelheden zand en slib mee uit de noordoostelijke Alpen.

Sinds het midden van de 20e eeuw komen overstromingen echter vaker voor én met hogere waterstanden. Naast de natuurlijke oorzaken, zoals maanstand, getij en wind, is menselijk handelen een belangrijke factor geworden. Zo is in de afgelopen jaren de zeespiegel gestegen. Tegelijkertijd daalde de bodem van de lagune door het oppompen van grondwater voor gebruik in het nabijgelegen industrie- en havengebied van Marghera.

Inmiddels is het oppompen van grondwater gestaakt en wordt er gewerkt aan een systeem van beweegbare waterkeringen. Dit ‘MOSE-systeem’ kan de drie ingangen van de lagune blokkeren als de waterstand te hoog dreigt te worden.